Rodzaje i zasada działania wirusów komputerowych

Każdy z nas z pewnością spotkał się z terminem wirusa komputerowego i wie, że może on wyrządzić niemałe szkody na naszym urządzeniu. Czym tak naprawdę jest wirus komputerowy, jakie są jego podstawowe rodzaje oraz jak może się rozprzestrzeniać?

Co to jest wirus komputerowy?

Mianem wirusa komputerowego określamy program bądź też fragment kodu, który przekrada się do danego urządzenia bez wiedzy bądź zgody jego właściciela. Skutkiem niektórych wirusów jest co najwyżej irytacja spowodowana zamuleniem systemu, nagłymi restartami, natrętnymi reklamami czy pojawiającymi się  notorycznie okienkami. Sprawa może być jednak zdecydowanie bardziej poważna, a konsekwencje o wiele bardziej problematyczne. Otóż niektóre wirusy komputerowe dają o sobie znać w bardzo nieprzyjemny sposób. Są one w stanie usuwać ważne pliki z urządzenia, uszkadzać je, przyczyniać się do wykradania poufnych danych a nawet wyłudzać płatności internetowe.

Wirus komputerowy - rodzaje

Wirus komputerowy, podobnie jak wirus biologiczny, może przybierać rozmaite formy. Z uwagi na różne rodzaje infekcji, wirusy możemy podzielić na:

• Wirusy gnieżdżące - wirusy tego typu osadzają się w sektorze rozruchowym dysku twardego i mogą zablokować dostęp do dysku poprzez zniszczenie jego zawartości. Nierzadko również zajmują miejsce kodu inicjującego system, znajdującego się w sektorze startowym, czego efektem jest aktywacja wirusa jeszcze przed uruchomieniem programu antywirusowego.
• Wirusy pasożytnicze - uszkadzają zawartość poszczególnych plików lub też cały sektory dysku. Rozprzestrzeniają się podczas ładowania zarażonych plików bądź dysków w innych urządzeniach.
• Wirusy wieloczęściowe - są to hybrydy innych wirusów, łączą w sobie różne ich cechy i atakują na wiele sposobów. Pierwszym wirusem wieloczęściowym był słynny Ghostaball zidentyfikowany w 1989 roku.
• Wirusy polimorficzne - rodzaj wirusów komputerowych, które zmieniają swój kod przy okazji każdej infekcji.
• Wirusy towarzyszące - to rodzaj wirusów zbierających swoje żniwo niezauważalnie, bez wiedzy użytkownika. Tworzą one dla plików o rozszerzeniu EXE pliki towarzyszące z rozszerzeniem COM. Działanie wirusa w praktyce polega na tym, iż podczas próby otwarcia pliku EXE, początkowo zostanie uruchomiony plik towarzyszący z rozszerzeniem COM, który najpierw uaktywni wirusa, a dopiero później uruchomi plik EXE.
• Wirusy BIOS-owe - wirusy komputerowe niszczące BIOS danego urządzenia.
• Makrowirusy - makra oznaczają bardzo przydatne automatyzacje takie jak Ctrl+V czy Ctrl+C. Makrowirusem nazywamy natomiast celowo stworzony zainfekowany kod, który jest dodawany do makr kojarzonych z poszczególnymi dokumentami i powoduje przykre zmiany danych na dysku.

Najstarszy wirus komputerowy

Historia wirusa komputerowego ma swój początek w 1986 roku. Powodowani chęcią sprawdzenia zabezpieczeń systemu operacyjnego DOS dwaj bracia, Amjad Farooq Avi i Basid Farooq Avi, stworzyli wirusa o nazwie Brain. Po raz pierwszy został on zauważony na pecetach w styczniu 1986 roku. Wirus ten atakował systemy IBM-PC, PC-DOS oraz IBM-DOS. Kod wyświetlany na ekranie zaatakowanego komputera zawierał nazwiska braci wraz z numerami telefonów i prośbą o natychmiastowy kontakt. Z biegiem lat wirusy komputerowe przybrały zupełnie inną formę a ich przeznaczenie okazało się być zupełnie inne.

Jak rozprzestrzenia się wirus komputerowy?

Wirusy komputerowe, podobnie jak wirusy w organizmie człowieka, charakteryzują się umiejętnością rozprzestrzeniania i przenoszenia się na inne obiekty. Również jak te biologiczne, początkowo pozostają niezauważone, po czym w ukryciu doprowadzają do stopniowego osłabienia bądź trwałego uszkodzenia danego urządzenia. W jaki sposób komputer może zostać zainfekowany? Główną drogą rozprzestrzeniania się wirusów jest pobieranie bądź kopiowanie zarażonych plików bądź też modyfikacja plików znajdujących się na zewnętrznych nośnikach danych, takich jak pendrive czy karta pamięci. Użycie tych chorobotwórczych przekaźników danych skutkuje replikacją wirusa i przekazywaniem szkodliwego kodu kolejnym plikom.

Aby skutecznie bronić się przed tego typu infekcjami, warto zadbać o odpowiednią profilaktykę i zastosować się do kilku podstawowych zaleceń:

• nie klikać w informacje wygranych czy reklamy;
• unikać otwierania załączników na poczcie elektronicznej, które są częścią wiadomości wysyłanych przez nieznanych nadawców;
• niezbędne aplikacje i programy należy pobierać tylko i wyłącznie z  zaufanych źródeł;
• korzystać z programów antywirusowych do regularnego skanowania dysków;
• możliwie jak najwięcej informacji przechowywać w tzw "chmurze".